Gen di truyền có ảnh hưởng sức khỏe và tính cách con người?
Tổng quan về Gen người
Cơ thể chúng ta được tạo nên từ hàng triệu tế bào, mỗi tế bào lại có một bộ thông tin hoàn chỉnh về chúng ta giống như cuốn sách bí kíp. Từng tế bào như tế bào da, tế bào gan đều có chứa một bộ thông tin giống nhau. Bộ gen di truyền của con người tạo nên từ 3,2 tỷ base của DNA nhưng mỗi sinh vật sống có kích cỡ bộ gen khác nhau. Nghĩa là chúng ta có tới 3,2 tỷ lá thư gửi các thông tin về tính trạng của con người.
Gen di truyền mang thông tin gì về sức khỏe?
Gen và ung thư. Gen di truyền
Một trong những nguyên nhân gây ra ung thư đã được chứng minh là do sự biến đổi gen. Điều này dẫn đến mất kiểm soát chức năng các tế bào đặc biệt là chức năng tăng trưởng và phân chia. Đột biến gen di truyền chiếm khoảng 5-10% vai trò trong mọi loại ung thư.
Ung thư gây ra do biến đổi gen ai cũng có thể mắc phải. Đấy là hậu quả của một lỗi sai xảy ra trong sự phân chia tế bào hoặc từ việc tiếp xúc với các chất gây ung thư gây tổn hại đến DNA như khói thuốc lá, phóng xạ, tia tử ngoại.
Gen và thừa cân/béo phì Gen di truyền
Các yếu tố di truyền có những tác động nhất định. Các gen dinh dưỡng và gen liên quan đến yếu tố thần kinh ước tính gây ra từ 40-90% sự biến động BMI trong quần thể dẫn đến nguy cơ thừa cân.
Tuy nhiên gen không phải là yếu tố chi phối đến khả năng thừa cân béo phì nhiều. Chỉ khoảng 1-2% sự biến động cân nặng giải thích được là do gen. Còn lại là do các yếu tố môi đến từ chính lối sống cá nhân như tiêu thụ các đồ ăn giàu năng lượng nhưng tiêu hao năng lượng lại thấp, lối sống tĩnh tại ít vận động…
Gen và tiểu đường loại 2 Gen di truyền
Bệnh tiểu đường loại 2 do cả yếu tố di truyền và môi trường gây ra. Các nhà khoa học đã liên kết một số đột biến gen với nguy cơ mắc bệnh tiểu đường.
Nhiều đột biến đã được chứng minh là có ảnh hưởng đến nguy cơ mắc bệnh tiểu đường loại 2. Sự đóng góp của mỗi gen tuy nhỏ như gộp lại làm tăng thêm nguy cơ mắc bệnh. Đột biến trong bất kỳ gen nào liên quan đến việc kiểm soát lượng đường trong máu có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường loại 2, bao gồm các gen kiểm soát: Sản xuất glucose, sản xuất và điều tiết insulin, điều hòa đường huyết trong cơ thể.
Gen và tăng cholesterol.
Nhiều yếu tố bao gồm cả di truyền có thể đóng một vai trò trong việc làm tăng mức cholesterol xấu trong máu.
Nếu bạn có một người thân, chẳng hạn như cha mẹ, anh chị em hoặc ông bà có mức cholesterol cao, bạn có nhiều khả năng mắc bệnh này hơn. Điều này phần lớn là do việc di truyền các gen từ cha mẹ sang con cái làm tăng nồng độ cholesterol trong máu, chẳng hạn như gen mã hóa một thụ thể bị khiếm khuyết.
Một số gen quy định cholesterol máu cao bao gồm: Gen thụ thể LDL (Hầu hết những người mắc bệnh tim mạch và có mức cholesterol cao đều có lỗi ở một trong những gen này), Gen APOB, Gen PCSK9.
Gen và sức khỏe làn da
Gen đóng một vai trò rất lớn, nhưng không phải là yếu tố duy nhất trong việc xác định bạn có làn da đẹp hay không. Cơ thể người có từ 20.000 đến 25.000 gen khác nhau, các gen đều được tạo thành từ các DNA và các gen này sẽ giúp quyết định da bạn sẽ như thế nào.
Gen sẽ chịu trách nhiệm trong việc bạn thuộc loại da nào (da khô, da thường hay da dầu), các bệnh về da và một số vấn đề da khác, như nếp nhăn.
Ngoài các chức năng cơ bản của gen, gen còn tham gia điều hoà quá trình sản xuất tế bào da – gen sẽ phát tín hiệu để cơ thể biết khi nào cần tạo ra tế bào da mới khi các tế bào da cũ chết đi.
Kể cả với tình trạng mụn trứng cá, các nhà khoa học cũng thấy rằng yếu tố về di truyền có một đóng góp nhất định. Trong nhiều cách điều trị mụn trứng cá hiện đại ngày nay, có bao gồm cả các liệu pháp về di truyền.
Gen di truyền liên quan gì đến tính cách?
Các đột biến gen trong DNA của chúng ta có thể ảnh hưởng đến chúng ta như thể chất, tâm trạng, hành vi, thái độ xã hội, sự tập trung và thậm chí khả năng học tập của chúng ta.
Cụ thể, CircleDNA giải mã Gen di truyền sẽ cho bạn khám phá được 5 tính cách cơ bản của con người.
Dựa trên ‘The Big Five’, mô hình tính cách 5 yếu tố được sử dụng và chấp nhận nhiều nhất trên thế giới gồm:
Cởi mở Gen di truyền
Sự cởi mở liên quan đến cách chúng ta nhận thức các cơ hội và trải nghiệm bên ngoài vùng thoải mái một cách đều đặn.
Nó liên quan đến trí tưởng tượng tích cực, sự chú ý thẩm mỹ, sự ưa thích cho sự tò mò đa dạng và trí tuệ.
Và, mặc dù đây là một đặc điểm tính cách, nó đã được tìm thấy bị ảnh hưởng bởi một số yếu tố di truyền nhất định.
Dễ chịu
Đồng tình, dễ chịu là đặc điểm của việc hợp tác dễ dàng trong các tình huống nhóm, thay vì nghi ngờ, khó khăn hoặc đối nghịch với người khác.
Những người dễ chịu có khả năng tốt bụng, ấm áp, thân thiện, khéo léo và lạc quan. Có các liên kết di truyền xác định đặc điểm tính cách.
Tận tâm Gen di truyền
Tận tâm, hoặc sự chu đáo, phản ánh khả năng tự kềm chế, cảm nhận cao nhận thức, có tính tổ chức, tính cẩn thận, sự cân nhắc và thành tựu.
Mức độ cao của tận tâm gắn liền với việc thực hiện tốt hơn trong công sở, cũng như dễ đạt thành tích trong học tập.
Thông thường, tận tâm được tương quan theo tỉ lệ thuận với sự dễ chịu, về hướng ngoại và cởi mở – mà cũng là nét tính cách đặc trưng.
Nhạy cảm (tâm lý bất ổn)
Tâm lý bất ổn, hay bị tác động đến hệ thần kinh, là một đặc điểm tính cách tập trung vào xu hướng có tâm trạng tiêu cực như sợ hãi, buồn bã và hung hăng để đối phó với mối đe dọa, nỗi thất vọng hoặc sự mất mát.
Đây được nhận thấy là một yếu tố nguy cơ phát triển trầm cảm, lo lắng, tức giận hoặc các rối loạn tâm thần khác.
Nghiên cứu mối liên quan giữa yếu tố di truyền và chứng loạn thần kinh cho thấy mức liên quan dao động từ 30-50 %.
Hướng ngoại Gen di truyền
Hướng ngoại là một đặc điểm tính cách liên quan đến cách một cá nhân hướng ra ngoài xã hội hay bên ngoài.
Người hướng ngoại thường luôn cởi mở và nhiệt tình với mọi người, luôn tràn đầy năng lượng khi ở xung quanh mọi người. Hướng ngoại cũng phản ánh sự chủ động hoặc mức độ hoạt động.
Ngược lại là những người hướng nội, họ thích ở một mình (không có nghĩa người hướng nội là người không hòa nhập xã hội, mà họ thích một mình hơn trong các hoạt động giao tiếp xã hội).
